Wykup obligacji przed terminem zapadalności

Słowo wstępu

Obligacje korporacyjne to rodzaj dłużnych papierów wartościowych, na podstawie których powstaje zobowiązanie dłużne pomiędzy emitentem a obligatariuszem. Inaczej mówiąc emitent zaciąga dług u inwestorów. Cechą charakterystyczna takiego długu jest jego elastyczność. Emitent ma bardzo dużą swobodę w kształtowaniu warunków emisji obligacji, ustalając wielkość i wartość emisji, zabezpieczenie oraz datę wykupu (zapadalności). W niniejszym artykule chciałbym przedstawić i wyjaśnić zjawisko przedterminowego wykupu obligacji, dzieląc je ze względu na punkt widzenia emitenta i obligatariusza.

Prawo emitenta

Data wykupu to określony termin, w którym musi nastąpić całkowity zwrot długu poprzez wykupienie przez emitenta obligacji danej serii. W warunkach emisji emitent może zastrzec sobie prawo wcześniejszego wykupu. Do najpopularniejszych powodów należy zrefinansowanie długu.  Polega to na znalezieniu przez spółkę tańszego źródła finansowania dla danego projektu niż wyemitowane obligacje. Dzięki czemu przedsiębiorca ogranicza koszty związane oprocentowaniem długu. Drugim klasycznym powodem jest po prostu wcześniejsze zrealizowanie projektu. Dzięki czemu z zarobionych projektów emitent jest w stanie wcześniej spłacić wierzycieli.  Zaistniała sytuacja jest co prawda niekorzystna dla inwestorów, ponieważ tracą oni możliwość dalszego zarobku z oprocentowana, ale zyskują pewność co do wypłacalności spółki.

Emitenci nie chcąc zanadto zrazić do siebie inwestorów przedwczesnym wykupem obligacji, starając się im zrehabilitować poniesione straty z tytułu utraconych odsetek.  Dlatego dość często emitenci przyznają obligatariusza premie, czyli na przykład określony procent wartości nominału.

Prawo emitenta

Z żądaniem przedterminowego wykupu obligacji przez obligatariuszy mogą się wiązać niekorzystne konsekwencje dla emitenta.  Najbardziej bolesnym rezultatem może być jest nagła utrata kapitału wraz z przerwaniem realizacji projektu. Tak niekorzystna sytuacja spółki może mocno odbić się na kondycji finansowej przedsiębiorstwa.  Dlatego większość emitentów zabezpiecza się przed kaprysami inwestorów i zastrzega ta czynność tylko dla określonych zdarzeń.  Najczęściej są to niekorzystne rezultaty finansowe, brak wypłaty kuponu czy utrzymanie odpowiedniej struktury kapitału.  Pełnią role dyscyplinującą emitenta, wskazując jakie zachowania i sytuacje są niepożądane.

Podsumowanie

Materializacja prawa do wykupu obligacji przed terminem ma się dwojako dla inwestora i emitenta. Przedwczesny wykup przez spółkę, co prawda nie jest tak dotkliwy dla obligatariusza jak jej upadłość, ale również powoduje u niego pewne straty, które nie zawsze są rekompensowane przez premie. Z kolei powołanie się na określone w warunkach emisji zdarzenia i przedwczesny wykup obligacji zabezpieczonych na żądanie inwestora może doprowadzić do poważnych kłopotów w spółce. Pozbawiając ją dobrego źródła finansowania a często nawet powodując duże straty w firmie.